فلسفه الهی و حقایق علمی

 

  • نباید تصور شود که تنها فلسفه ی مادی است که حقایق علمی را می پذیرد و قوانین حاکم بر پدیده های جهان و فعل و انفعالات آنها را تصدیق می کند و فلسفه ی الهی آنها را انکار و تئوری آفرینش را "به جای آنها" می پذیرد.

نگرشی در موضوات مسائل بنیادی که فلسفه های الهی و مادی به دو صورت متناقض به آنها پاسخ می گویند روشن می کند که محل نزاع بین دو فلسفه،ارتباطی با مسائل تجربی ندارد و مسائل علوم به هر صورتی حل شود تاثیری در پاسخگویی به آنها نخواهد داشت مثلا؛اثبات یا رد فضای اقلیدسی هیچگونه دلیل و یا تاییدی برای صحت یا بطلان فلسفه ی الهی یا مادی نیست،زیرا موضوع بحث در مسائل فلسفی غیر از موضوع بحث در مسائل علوم است و روش تحقیق درباره ی آنها نیز تفاوت دارد.

 

بنابر این نباید تصور شود که تنها فلسفه ی مادی است که حقایق علمی را می پذیرد و قوانین حاکم بر پدیده های جهان و فعل و انفعالات آنها را تصدیق می کند و فلسفه ی الهی آنها را انکار و تئوری آفرینش را "به جای آنها" می پذیرد،مادیون می گویند که این تئوری آفرینش در اثر نشناختن علل و اسباب مادی به وجود آمده است و هنگامی که نظام اسباب و مسببات مادی در اثر پیشرفت علوم تجربی،به طور کامل شناخته شود دیگر جایی برای نظریه ی "خلق پدیده ها" و وابستگی آنها به اراده ی خالق باقی نمی ماند،ولی می دانیم که بحث مادی و الهی بر سر اثبات یا نفی روابط پدیده ها و کیفیت وابستگی آنهابه یکدیگر و شناخت قوانین حاکم بر طبیعت نیست،بلکه بحث بر سر این است که آیا جهان ماده با همه پیوندهایی که میان پدیده های آن برقرار است چه آنهایی که تاکنون شناخته شده و چه آنهایی که هنوز هم ناشناخته مانده است وابسته به موجودی ورای ماده هست یا نه؟

بدیهی است در صورتی که چنین وابستگی وجود داشته باشد مشابه و هم سنخ وابستگی پدیده های مادی به یکدیگر نخواهد بود که با "روش تجربی"مورد مطالعه قرار گیرد زیرا همانگونه که خود موجود غیرمادی را(درصورت تحقق)با تجربه ی حسی نمی توان شناخت وابستگی پدیده های مادی را هم نمی توان بوسیله ی ابزار و ادوات آزمایشگاهی مورد بررسی قرار داد.

 

منبع:کتاب "پاسداری از سنگرهای ایدئولوژیک" علامه مصباح یزدی

 

***

پی نوشت:

 

از این که چند روزی نتوانستم مطلبی نوشته و منتشر کنم عذر تقصیر می طلبم،کارهای مهمی داشتم که می باید آنها را به انجام رسانم.

مطلب مهمی که ذهنم را مشغول کرده سخنان اخیرا رد و بدل شده ضمن سخنرانی های رئیس جمهور روحانی و رئیس جمهور اوباما در مجمع عمومی سازمان ملل متحد است،به نظر من شیب تنزل هر دو از مواضع قبلی دول متبوعشان خیلی تند بود!امیدوارم این رفتارها از روی شتاب زدگی و عجله نباشد،چه اگر باشد فرصت درک صحیح از سود و زیان،خیر و شر و سره را از ناسره بخصوص از طرف ایرانی خواهد گرفت.

 

یاعلی(علیه السلام)